Nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính? Hậu quả, cách khắc phục hiện tượng này

Có bao giờ bạn tự hỏi nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính là gì? Nó đã để lại hậu quả như thế nào đối với con người và cách khắc phục nó như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết thông qua bài viết dưới đây nhé!

Hiệu ứng nhà kính là gì?

Hiệu ứng nhà kính (Greenhouse Effect) là hiệu ứng làm cho không khí của Trái đất nóng lên. Hiện tượng này xảy ra do bức xạ sóng ngắn của Mặt trời có thể xuyên qua tầng khí quyển chiếu xuống mặt đất; sau đó mặt đất hấp thu nóng lên lại bức xạ sóng dài vào khí quyển để CO2 hấp thu làm cho không khí nóng lên.

Hiệu ứng nhà kính trong tự nhiên là gì?

Nó diễn ra khi khí quyển hấp thụ nhiệt từ tia cực quang. Hơi nóng từ mặt trời truyền xuống Trái Đất bị giữ lại ở tầng đối lưu, đây chính là nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính ở bề mặt các hành tinh hoặc các vệ tinh. Cơ cấu hoạt động này không khác nhiều so với một nhà kính (dùng để cho cây trồng) thật, điều khác biệt là nhà kính (cây trồng) có các cơ cấu cách biệt hơi nóng bên trong để giữ ấm không bị mất qua quá trình đối lưu. Hiệu ứng nhà kính được khám phá bởi nhà khoa học Joseph Fourier vào năm 1824, thí nghiệm đầu tiên có thể tin cậy được là bởi nhà khoa học John Tyndall vào năm 1858, và bản báo cáo định lượng kĩ càng về nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính được thực hiện bởi nhà khoa học Svante Arrhenius vào năm 1896

Các loại hiệu ứng nhà kính

Hiệu ứng nhà kính khí quyển

Các tia bức xạ sóng ngắn của mặt trời xuyên qua bầu khí quyển đến mặt đất và được phản xạ trở lại thành các bức xạ nhiệt sóng dài. Một số phân tử trong bầu khí quyển. Trong đó trước hết là [điôxít cacbon] và hơi [nước]. Có thể hấp thụ những bức xạ nhiệt này và thông qua đó giữ hơi ấm lại trong bầu khí quyển. Hàm lượng ngày nay của khí đioxit cacbon vào khoảng 0,036% đã đủ để tăng nhiệt độ thêm khoảng 30°C. Nếu không có hiệu ứng nhà kính tự nhiên này nhiệt độ Trái Đất của chúng ta chỉ vào khoảng -15 °C.
Có thể hiểu một cách ngắn gọn như sau: Ta biết nhiệt độ trung bình của bề mặt Trái Đất được quyết định bởi cân bằng giữa năng lượng mặt trời chiếu xuống trái đất và lượng bức xạ nhiệt của mặt đất vào vũ trụ. Bức xạ nhiệt của mặt trời là bức xạ có sóng ngắn nên dễ dàng xuyên qua tầng ozon và lớp khí CO2 để đi tới mặt đất. Ngược lại bức xạ nhiệt từ Trái Đất vào vũ trụ là bức sóng dài, không có khả năng xuyên qua lớp khí CO2 dày và bị CO2, hơi nước trong khí quyển hấp thụ.

Như vậy lượng nhiệt này làm cho nhiệt độ bầu khí quyển bao quanh Trái Đất tăng lên. Lớp khí CO2 có tác dụng như một lớp kính giữ nhiệt lượng tỏa ngược vào vũ trụ của Trái Đất trên quy mô toàn cầu. Bên cạnh CO2 còn có một số khí khác cũng được gọi chung là khí nhà kính như NOx, Metan, CFC.
Ngoài ra, hiệu ứng nhà kính khí quyển có quá trình hình thành như sau:
Ở thời kỳ đầu tiên của lịch sử trái đất, các điều kiện tạo ra cuộc sống chỉ có thể xuất hiện vì thành phần của điôxít cacbon trong bầu khí quyển nguyên thủy cao hơn. Cân bằng lại lượng bức xạ của mặt trời lúc đó yếu hơn đến khoảng 25%. Cường độ của các tia bức xạ tăng lên với thời gian. Trong khi đó đã có đủ cây cỏ trên Trái Đất, thông qua sự quang hợp. Lấy đi một phần khí điôxít cacbon trong không khí tạo nên các điều kiện khí hậu tương đối ổn định.

Hiệu ứng nhà kính nhân loại

Từ khoảng 100 năm nay con người tác động mạnh vào sự cân bằng nhạy cảm này giữa hiệu ứng nhà kính tự nhiên và tia bức xạ của mặt trời. Sự thay đổi nồng độ của các khí nhà kính trong vòng 100 năm lại đây (điôxít cacbon tăng 20%, mêtan tăng 90%) đã làm tăng nhiệt độ lên 2°C.
Không nên nhầm lẫn hiệu ứng nhà kính nhân loại với việc làm tổn thất đến lớp khí ôzôn ở tầng bình lưu cũng do loài người gây ra.

Nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính

Nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính là gì?

Khí nhà kính hay khí gây hiệu ứng nhà kính gia tăng quá lớn đến mức đột biến là nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính, theo nghiên cứu của các nhà khoa học. 
Khí nhà kính bao gồm CO2, CFC, CH4 (khí metan), O3 (ozon), NO2… Khí CO2 và các khí còn lại tồn tại trong khí quyển giống như một tấm kính bao phủ ngôi nhà trái đất, trái đất giống như một nhà kính khổng lồ. Khi đó, khả năng hấp thụ nhiệt lượng của trái đất càng lớn.
Vậy khí CO2 và các chất gây hiệu ứng nhà kính khác sinh ra từ đâu? Đó là từ các hoạt động sinh hoạt, công nghiệp, khai thác, kinh doanh của con người ngày càng gia tăng mạnh mẽ. Dân số phát triển chóng mặt, lượng khí đốt quá lớn, các hoạt động chặt phá rừng bừa bãi… là nguyên nhân chủ yếu khiến lượng khí CO2 gia tăng. 
Như vậy có thể thấy rằng hiệu ứng nhà kính là kết quả của các hoạt động quá mức của con người làm cho lượng khí thải đặc biệt là CO2 tăng mạnh. Có thể kết luận khí CO2 gia tăng là nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính.

Hậu quả của hiệu ứng nhà kính

Hiệu ứng nhà kính gây nên nhiều hậu quả nguy hại đến sự an toàn và cuộc sống của người dân trên trái đất. Nếu nói về lâu dài, hậu quả nghiêm trọng nhất mà hiệu ứng nhà kính gây ra là khí hậu biến đổi khó kiểm soát theo thời gian, từ đó gây mất cân bằng hệ sinh thái và ảnh hưởng đến nhiều mặt đời sống.

Đối với sức khỏe con người 

Nhiệt độ tăng lên làm tăng các quá trình chuyển hóa trong cơ thể sống, làm mất đi cân bằng vốn có. Nắng nóng, mưa nhiều tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều loại vi khuẩn phát triển, tỉ lệ mắc bệnh gia tăng. Thêm vào đó, số người chết vì nắng nóng trên thế giới cũng có thời điểm lên tới mức đáng báo động, nhất là ở những người già, trẻ nhỏ, những người làm việc trong điều kiện nhiệt độ cao.  

Đối với lâm nghiệp

Cháy rừng sẽ gia tăng trên nền nhiệt nắng nóng kéo dài. Hiện nay, cháy rừng cũng là một trong những thảm họa lớn mà thế giới phải đối mặt hàng năm.

Đối với nông nghiệp

Nắng nóng đe dọa lớn đến sức sản xuất của ngành nông nghiệp. Hạn hán có thể kéo dài thường xuyên khiến sản lượng nông nghiệp giảm sút. Nguồn nước cũng bị ảnh hưởng lớn với các trận mưa rào bất thường và sự tăng khí bốc hơi, ảnh hưởng đến tưới tiêu và cả nguồn nước sinh hoạt. Số phận các loài thủy hải sản cũng nằm trong mối đe dọa lớn do môi trường thay đổi. 

Băng tan, gia tăng khả năng xảy ra thiên tai

Nhiệt độ trái đất tăng cao khiến băng tan ở hai cực. Do đó, mực nước biển sẽ dần dâng cao, từ đó có thể dẫn đến nạn đại hồng thủy. Một số loài vật sinh sống ở hai cực cũng có nguy cơ biến mất khi lượng thức ăn giảm sút và môi trường sống thay đổi, điển hình là gấu Bắc cực. Một số quốc gia ven biển cũng có nguy cơ bị nhấn chìm do mực nước biển dâng cao. 

Tìm ra giải pháp nhằm giảm thiểu hiệu ứng nhà kính từ nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính

Cần có giải pháp ngăn chặn trước khi hậu quả hiệu ứng nhà kính trở nên quá nghiêm trọng

• Một trong những cố gắng đầu tiên của nhân loại để giảm mức độ ấm dần do khí thải kỹ nghệ là việc các quốc gia đã tham gia bàn thảo và tìm cách ký kết một hiệp ước có tên là Nghị định thư Kyoto. Tuy nhiên, hiệp ước này không được một số nước công nhận, trong đó quan trọng nhất là Mỹ với lý do là hiệp định này có khả năng gây tổn hại cho sự phát triển kinh tế của Hoa Kỳ. Tiến sĩ Roderic Jones thuộc Trung tâm Khoa học Khí quyển, phân khoa hóa của Đại học Cambridge đã phát biểu: Tôi không muốn làm mọi người lo sợ nhưng cùng lúc tôi nghĩ rằng thật là quan trọng nếu họ hiểu được tình hình và, một cách tối yếu, sự cần thiết phải làm gì đó cho nó. Nghị định thư Kyoto rất quan trọng, mặc dù vậy, theo (nội dung) đề cập, nó không đủ để cân bằng hóa CO2.

• Hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch đồng thời tìm kiếm các nguồn năng lượng thay thế thân thiện với môi trường như năng lượng gió, mặt trời,, thủy triều, địa nhiệt...
• Cần tích cực xử lý ô nhiễm không khí, nghiên cứu công nghệ chuyển hóa CO2 thành chất khác, ngăn chặn các khí methan, halogen, clo, fluor,... không cho thải vào không khí.Tuy nhiên, về phía nội bộ nước Mỹ và các nước tiên tiến khác, nhiều nỗ lực để giảm khí độc mà chủ yếu thải ra từ xe máy nổ và các nhà máy kỹ nghệ đã được áp dụng khá mạnh mẽ. Ở Hoa Kỳ, hầu hết các tiểu bang đều có luật bắt buộc các phương tiện giao thông dùng động cơ nổ phải có giấy chứng nhận qua được các thử nghiệm định kì về việc đạt tiêu chuẩn nhả khói của hệ thống xe.
• Trồng nhiều cây xanh (nhất là những loại cây hấp thụ nhiều CO2 trong quá trình quang hợp) nhằm làm giảm lượng khí CO2 trong bầu khí quyển, từ đó làm giảm hiệu ứng nhà kính khí quyển.

Có thể bạn chưa biết: Ô nhiễm môi trường đất? Nguyên nhân, hậu quả và giải pháp khắc phục

Như vậy bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm hiệu ứng nhà kính là gì, nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính, hậu quả và giái pháp. Mong rằng chúng ta sẽ chung tay hành động mạnh mẽ để giải quyết vẫn đề này. Ghé thăm web dự báo thời tiết tới để xem thêm những bài viết hữa ích.